Çocuklarda iştahsızlık problemi, her iki anneden birinin kabusu oluyor. Öyle ki çocukların yüzde 25-40'ında iştahsızlık görülüyor. İştahsızlık bazen idrar yolu iltihabı ve hepatit gibi önemli hastalıkların belirtisi olsa da, genellikle ailelerin dikkatini çekmek gibi daha basit nedenlere dayanıyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Tijen Diri, iştahsızlık sorununa karşı nasıl bir yöntem izleyebileceğinizi anlattı.
1 Biberonla beslemeyin
Biberonun zahmetsiz emme tarzı, çocuğun yenidoğan döneminden itibaren daha fazla zahmet ve mücadele etmesini gerektiren anne göğsünü emmeye olan ilgisinin azalmasına yol açıyor. Ayrıca bebeksi beslenme tarzından yetişkin tipi olan çiğneme tarzı beslenmeye geçmeyi zorlaştırıyor. Belki de küçük bebeklerde ve çocuklarda iştahsızlığın en önemli sebeplerinden biri ya anne göğsüne olan aşırı bağımlılık ya da bizim kendi ellerimizle yarattığımız biberon bağımlılığıdır. Çocuk her ağladığında veya uykuya geçerken zorlanma gibi her probleminde çözüm için anne göğsü veya biberon kullanıyorsanız, psikolojik bir bağımlılık geliştirerek iştahsızlık için ortam hazırlıyorsunuz demektir.
2 Ek besinlerde acele etmeyin
İlk 6 ay sadece anne sütü ile besleyin. Ek besinlere ise acele etmeden, küçük adımlarla başlayın. Doktorunuzun önerisi doğrultusunda, her gün aynı saatte, aynı şeyi vererek bir beslenme düzeni oluşturun. Çünkü bebekler düzensizliği, kaosu ve karmaşayı sevmezler. Kafalarının karışmaması için kararlı ve tutarlı olun.
3 Rol model olun
Çocuğunuz iştahsızsa dikkat etmeniz gereken en temel noktalardan biri, kendi beslenme tarzınız olmalıdır. Çünkü çocuğunuz dikkatle gözlemler ve sizi model almaya çalışır. Eğer siz karnabahar, fasulye ya da kabağı ağzınızı buruşturarak ya da çok nadiren yerseniz, çocuğunuzdan bu sebzeleri sevmesini beklemeyin.
4 Bırakın, dökse de kendi yesin
En güzel yiyen çocuk, kendi yiyen çocuktur. 9. aydan itibaren çocuğunuzun kendini beslemesi için alıştırmalara başlayabilirsiniz. Başlangıçta eline vereceğiniz kaşığı yere dökerken, zamanla ağzına götürebilmeyi başaracaktır. Kendi kendini besleyebilmenin hazzını yaşatırsanız, daha iştahlı bir çocuk olacaktır.
5 Tatlı sert otorite sağlayın
Etrafında olan biten her şeyi merak eden, enerjik ve dinamik bir çocuğu yemeğe konsantre ve ikna etmek her zaman çok kolay olmayabiliyor. İşin püf noktası, bebeğinizin ya da çocuğunuzun kararlılığınızı ve tutarlılığınızı görerek, sizin ona göstereceğiniz tatlı sert bir otorite ile size itaat etmesini sağlayabilmektir. Onu, yemesi gerektiğine ikna edebilmeniz gerekir. Çocuklar vücut dilini en iyi okuyabilen varlıklardır. Sizin duygulanımlarınızı (öfke, sinirlenme, kızgınlık...) kendi adına bir başarı olarak görerek sizi kızdırabilmek, sizin ilginizi çekebilmek için de iştahsızlığı bir silah olarak kullanabilir.
6 Uyku düzenine dikkat edin
Çocuklarda yemek düzeni ile uyku düzeni paralel gidiyor. Yeterli ve iyi bir şekilde beslenebilmesi için en başta erken yatıp erken kalkması ve beslenme saatlerinin düzenli olması gerekiyor.
7 Evde çocuk partisi verin
Çocuğu yemeğe motive etmekte sosyal motivasyon çok önem taşıyor. Bu nedenle çocuklar okullarda daha iyi yemek yiyorlar. Evde çocuğuna yemek yediremeyen anneler, okulda çocuklarının ne kadar yediğini gördüklerinde adeta gözlerine inanamıyor. Eğer çevrenizde iyi yemek yiyen çocuklar varsa, çocuğunuza onlarla beraber yiyeceği sofralar hazırlayın, partiler verin. Hazır gıdaları vermeyin
8 Çocuğunuz yemiyor, aç kalıyor diye yememesi gereken şeyleri vermeyin
Özellikle bakkal türü gıdalar, şekerli, kolalı ve hazır gıdalarla beslemeye alıştırmayın. Çünkü bu gıdalar ağız tadının şekerli tatlara alışmasını sağlayarak, yalancı bir tokluk hissi yaratıyor. Aynı zamanda ileride diyabet ve yüksek kolesterol gibi hastalıklara zemin hazırlanmasına neden oluyor.
9 Israr etmeyin ama alternatif de yaratmayın
Çocuğunuz yemek yemediyse veya tabağını yarım bıraktıysa ısrar etmeyin. Ara öğünde de bir şey vermeyin. O zaman çocuğunuz zamanla bir sonraki öğünü beklemesi gerektiğini öğrenecektir.
10 Gözünü korkutmayın
Çocuk beslenmesindeki temel beklentimiz çocuğun besinleri miktar olarak fazla değil, çeşit olarak fazla tüketmesidir. Çocuğunuzu miktar konusunda çok zorlamayın. Yeme konusunda yüksek beklentileriniz onun bu konuda başarısızlık duymasına, dolaylı olarak da beslenmeden kaçmasına neden olabiliyor.
11 Abartılı tepkiler göstermeyin
Çocuğunuz yemek istemediği zaman buna duygusal veya eylemsel olarak abartılı tepkiler göstermeyin. Çocuk bu nedenle sizin ilginizi çektiğini fark ederse, daha fazla ilgi çekmek için özellikle yemekten kaçınacaktır.
12 Bir saat önce sıvı alımını sınırlandırın
Yemekten 1 saat önce ve yemek sırasında sıvı alımını sınırlandırın. Çünkü çocuğun zaten küçük olan mide hacminin sıvı ile dolması sonucu tokluk hissi yaratarak gerçek beslenmesinin aksamasına neden olabilirsiniz. 13 Besinleri ödül-ceza aracı olarak asla kullanmayın Çocuğunuz yemek yemenin kendisine ait bir sorumluluk olduğu bilincine ulaşmalıdır. Bu nedenle ödül ya da ceza vermeniz, onda yanlış beslenme davranışına ve bakış açısına neden olacaktır.
14 Boğazında kalacak korkusunu ona yansıtmayın
Çocuğunuzu beslerken besinin boğazında kalacağı kaygınızı ona kesinlikle yansıtmayın. Çocuğunuz sizin korkularınızı içselleştirebilir, bunun sonucunda da kusma, öğürme, çiğnememe ve pütürlü besinleri yememe gibi çeşitli yemek sorunları gelişebilir.
Hazırlayan: Aytülike Keskin
