Bebeklerin en heyecan verici gelişim süreçlerinden biri de diş çıkarmadır. Birçoğunda aylar öncesinde başlar diş çıkarma belirtileri. İshal, ateş, kulak ağrıları gibi sorunlar en başlıca belirtiler arasındadır. Bu da bebeklerde huysuzluğu beraberinde getirir. Her bebeğin aynı ayda diş çıkarmadığını belirten Diş Hekimi Çağdaş Kışlaoğlu, bunun nedeninin kalıtımsal olduğunu söylüyor. Diş Hekimi Çağatay Kışlaoğlu, diş çıkarma döneminde yaşanan sorunlar ve merak edilenler hakkında detaylı bilgiler verdi.
Dişlerin çıkma sırası
Bebek doğduğu sırada, bütün süt dişleri diş etlerinin içinde, kalıcı dişler de çenesinde bulunur. Bu dişler bebekle birlikte gelişme göstermeye başlar. Çocukların dişleri genellikle aynı düzende çıkar. İlk önce alt ön 2 diş çıkar, onları ilk ön üst 2 diş takip eder. Ardından üst diş sırası çıkar, bu sırayı ona karşılık çıkan alt diş sırası takip eder. Azı dişlerin çıkması oldukça rahatsızlık vericidir. İlk iki sıra yaklaşık 12-15. aylar arasında çıkar. İkinci azı dişlerinin çıkmaya başlamasından (20-30.) aylar önce, tam bir ara dönem geçirecektir. Kalıcı dişler 32 tane olmalarına karşılık, süt dişleri 20 tanedir ve çocuk 6 yaşına geldiğinde düşürmeye başlar. Bazı anneler sonra yerlerine kalıcı dişlerin çıktığını bildiklerinden, süt dişlerinin önemli olmadıklarını düşünürler; oysa süt dişleri olmazsa, kalıcı dişler çarpık çıkabilir. Çocuğun süt dişleri ihmal edilirse, yaşamı boyunca dişleri sorun olabilir.
Genellikle kalıtsaldır
Bebeklerde diş çıkarma genel olarak genetik düzene uyarak çıkar. Sağlıklı bebekler 6-7 aylıkken diş çıkarmaya başlar ve bu zorlu süreç aylarca devam edebilir. Dişlerin çıkışı genellikle kalıtsal düzenle doğru orantılıdır. Anne ya da baba diş çıkarmaya erken başlamışsa, bebekleri de erken dönemde diş çıkarabilir. Normalde 7. ayın ortalarında belirmeye başlayan dişler, bazı bebeklerde daha erken ya da geç dönemde çıkabilir. Bazı bebeklerse, dişleri çıkmış olarak doğabilir. İlk diş çıkarma belirtileri, dişlerin kendisinden 2-3 ay önce ortaya çıkar ve her bebekte farklılık gösterir. Bu dönemin ne kadar ağrılı geçeceği de bebekten bebeğe değişebilir. Süt dişleri, yani bebeğin ilk dişleri, doğumundan birkaç ay sonra ortaya çıkar ve 3 yaş ortalarına kadar gelişimini sürdürür. Bu dönemin ortalarındaki çocuklar, tüm süt dişlerinin çıkışını tamamlamış olur.
Diş çıkarma belirtileri
Birçok anne ve bebeğin zorlu günleri bebeklerin diş çıkarmasıyla başlar. Bu dönemi bazı bebekler rahat, bazıları da sancılı geçirebilir. Bebeklerde diş çıkarmadan önce bazı belirtiler baş gösterir. Bunlar çocuktan çocuğa değişiklik gösterebilir. Fakat genel olarak bütün bebeklerde aynı şu belirtiler görülür:
Ateş: Bebekler diş çıkarırken ateş her bebekte görülmeyebilir. Ateş başka hastalıkların başlangıcı olabileceği için yüksek ateş görüldüğünde, bebek mutlaka bir doktora götürülmelidir.
Kulak kaşıma-çekiştirme: Bebek diş çıkarırken yaşadığı ağrıdan ötürü kulaklarında ağrı hissedebilir ve kaşıyabilir. Fakat bu durum kulakta iltihap başlangıcı da olabileceğinden doktora gösterilmesi gerekir.
İshal: Bebekler diş çıkarırken daha fazla tükürük ürettikleri için bağırsakları hızlı çalışabilir. Fakat ateş gibi ishal de diş çıkarmadan kaynaklanan bir durum olmayabilir. Bebeğin eğer bir günden fazla süren bir ishali varsa, mutlaka bir doktora gösterilmelidir.
Salya akıtmak: Hemen hemen birçok bebek, 2 ve 3 aylıktan başlayarak salya akıtır. Bu durum bebekler için olağandır. Bazı bebeklerde az, bazılarında daha fazla görülebilir. Bebek diş çıkarmaya başladığında daha fazla salya akıtır.
Ağrı: Dişlerin çıkarken diş etine basınç uygulaması, diş etinde bazı iltihaplara neden olabilir. Bu iltihaplara bağlı olarak bebeklerde ağrılar oluşur. Bebeklerde en çok ağrıya sebep olan dişler, ilk önce çıkan azı dişleridir.
Öksürük: Diş çıkarken bebeklerin boğaz bölgesinde salyanın birikmesinden ötürü tıkanmalar görülebilir. Bazı bebekler bu dönem içerisinde ilgiyi üzerine çekmek isteyecekleri için öksürüğü devamlı hale getirebilirler.
İştahsızlık: Bebekler verilen katı gıdaları bu dönemde reddedebilirler. Bu olağandır. Endişelenecek bir durum yoktur. Bebek sıvı gıdalardan gerekli besini alabilir. Dişleri çıktıktan sonra iştahı yerine gelecektir.
Hazırlayan: Şenay ÇELİK