Yaz bitti bitiyor derken, şimdiden hepimizi havaların etkisiyle başlayan enfeksiyon" hastalıklarının korkusu sarmaya başladı. Tabii hamileler ve çocuklar, bu dönemde de kendilerine dikkat etmek zorunda. Ama nasıl? Sıkı giyinerek mi? Dışarı çıkmayarak mı? Yoksa, hijyen kurallarına dikkat ederek mi? Evet bunlara da dikkat etmelisiniz ama, kendinizi karantina altına alıp, bu kadar çıkmaza sokmanıza gerek yok! Uzmanlara göre gribal hastalıklardan korunmanın en ideal yolu "Grip Aşısı" yaptırmak. Aşı yaptırmak için ideal dönem sonbahar. Anne adayları ve çocuklar için önem taşıyan grip aşısı ile ilgili bilinmesi gerekenleri Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Uzmanı Dr. Feyza Çivici Gümüş ve Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü Op. Dr. Banu Göker Özdemir'den öğrendik. Elbette aşı yaptırmak tek başına çözüm değil, bağışıklık sistemini güçlü tutmak için de çaba göstermeniz şart. Bu konuyla ilgili önerileri ise ilerleyen sayılarımızda bulabileceksiniz.
Çocuklarda grip
Büyükler kadar çocuklar için de yıkıcı bir durum olan grip, kış aylarında en çok çocukları etkiliyor. Özellikle yuvaya veya okula giden her çocuğu grip virüsü tehdit ediyor. O zaman yapılması gerekenleri, gelin hep birlikte öğrenelim.
Kış aylarına hazırlanın
Grip, influenza virüsünün sebep olduğu salgın bir hastalık türüne bağlıdır. Her yıl ekim ve kasım aylarında sıkça rastlanılan bu hastalık, çocuklarda bazı hastalıklara zemin hazırlaması yönünden tehlikelidir. Grip sonrası orta kulak iltihabı, sinüzit, bronşit ve nadiren de ensefalit gibi enfeksi yonlar gelişebilir. Özellikle 2 yaş altı çocuklarda immun sistem zayıf olduğu için hastalığı, grip olarak atlatan çocuk sayısı oldukça azdır.
Belirtileri ve etkileri
Gribal hastalıkların en belirgin görülen bulguları; ateş, huzursuzluk, burun akıntısı ve tıkanıklığı, boğaz ağrısı ve kızarıklığı ve kuru öksürükle başlar, gözlerde yaşarma, kas ağrıları görülür, ilerleyen vakalarda şiddetli baş ağrısı ortaya çıkar. Çocuğu oldukça mutsuz eden bu durum, onun huzursuz olmasına neden olur.
Grip aşısının önemi…
Anne-babalar grip aşısı yaptırmadan önce mutlaka bir uzmana danışmalıdır. Bazı hastalıklar grip aşısının kesinlikle yapılması gereken grubu kapsıyor. Kronik hastalığı olan, astımı olan, kreşe ve okula giden çocuklara grip aşısı yapılmalıdır. Grip şeması gelişen alt ve üst solunum yolu enfeksiyonlarından korunmak için aşı önerilir. Özellikle astım bronşiti, sık tıkanıklığı, kulak iltihabı olan hastalara, kronik böbrek ve karaciğer rahatsızlığı, şeker hastalığı olan çocuklara mutlaka bakılmalıdır.
Hastalıkları önler mi?
Grip aşısı, sonradan gelişebilen hastalıkları önleyebilir, ancak kış boyu hiç hasta olunmayacak anlamına da gelmez. Aşı, gribi önlemekten ziyade, hastalık sonucu hastanede yatma ve ölüm oranlarını azaltmak için yapılır. Grip hastalığının belli bir tedavisi yoktur. Ancak önceden önlem almak ve beslenmeye dikkat etmek, bu hastalığın daha hafif atlatılmasındaki en büyük etkenlerdir. Gribe yakalandıktan sonra yatak istirahatı, bol sıvı ve bol C vitamini tüketilmesi önerilir.
Yaş aralığı
Her yaşta grip aşısı yapılabilir. Bakteriyel enfeksiyonlardan korunmak için 6 aydan sonraki tüm çocuklara grip aşısı yapılabilir. Özellikle 6 yaş altı ve 60 yaş üstü ve kronik hastalığı olanlara mutlaka tavsiye edilir.
Korunma yolları
Grip, viral bir enfeksiyondur. Hasta insanla yakın temas halinde hemen bulaşır. Aynı ortamda bulunmak; oda, işyeri, okul, sınıf vs. hastalığın bulaşması için yeterlidir. El teması ve öpüşme en sık bulaşma yoludur. El yıkama, hasta olan insanın maske takması, çocuklarla öpüşmemesi bulaşma riskini azaltıcı yöntemler olarak sıralayabiliriz. Diğer bir korunma yolu ise "Grip Aşısı"dır. Bunun için eylül, ekim ve kasım ayları en uygun dönemlerdir. En geç aralık ayına kadar mutlaka yapılmasında fayda vardır.
Hamilelerde grip
Hamilelik keyifli olduğu kadar zor bir süreci de beraberinde getirir. Özellikle kış aylarında soğuk algınlığına yakalanma riski daha fazladır. Anne adayları, kendilerini sosyal ortamlardan soyutlamak yerine alacağı önlemler sayesinde, hamileliğini hafif seyreden hastalıklarla geçirebilir.
Hamile ve grip
Anne adaylarının, normal şartlar altında genellikle genç ve sağlıklı bireylerden oluştuğunu düşünürsek, grip virüsünün tehlike oluşturması beklenilen bir durum değildir. Hamileliğin kendisi tek başına gribe yakalanmak için bir risk faktörü oluşturmaz. Ancak hamilelerde solunum, bağışıklık ve dolaşım sisteminde meydana gelen değişikliklerden dolayı gribe bağlı; zatürree ve grip virüsünün kana karışması gibi (nadir de olsa) komplikasyonlar hamilelerde daha ağır seyredebilir.
Hamileler aşı yaptırabilir mi?
Grip aşısı zayıflatılmış inaktive virüsten elde edildiği için, yapılan çalışmalarda hamileler üzerinde bugüne kadar olumsuz bir etkisi gösterilmemiştir ve ilk 3 ay dışında hamilelikte yapılaması güvenlidir. Sağlık Bakanlığı'nın da bu konudaki önerisi, yüksek riskli grupta bulunan anne adaylarının ilk 3 aydan sonra mutlaka aşılanması yönündedir. Grip aşısı aynı zamanda emziren annelere de güvenle yapılabilir.
Grip aşısının yararları…
Gripten korunma yöntemleri açısından son yıllarda aşılama oldukça gündemdedir. Dünya Sağlık Örgütü'nün koordinasyonu ile her yıl, salgın yapan virüs tipleri belirlenir ve buna bağlı olarak aşının tipi her yıl değiştirilir ve aşı yapıldıktan sonra vücutta 1-2 hafta içinde koruyucu düzeye erişir. Eğer aşının içerdiği virüs tipleri, salgınlara neden olan virüs tipine benzerse, sağlıklı erişkinlerde yaklaşık yüzde 70 oranında koruma sağlar. Hamilelere yine korunma amaçlı aşılama önerilir. Özellikle astım, şeker, kronik akciğer hastalıkları gibi risk faktörleri bulunan riskli hamilelerin aşılanması komplikasyonların engellenmesi açısından önemlidir.
Aşılama için doğru dönem
Anne adayları ilk 3 ay haricindeki dönemlerde grip aşısını yaptırabilir. Çünkü grip virüsünün bebeğe geçmesi ve olumsuz bir etki yaratması beklenen bir durum değildir, ancak annede gribe bağlı zatürre ya da vücutta ciddi bir enfeksiyon gelişmesi durumunda bebekte özellikle erken doğum riski gözlenebilir. Bunu önlemek ve başka komplikasyonlara neden olmamak için aşı yaptırmak gerekir.
Önleminizi önceden alın
Hamileler kış aylarında kendilerini hastalıklardan korumak için; mevsim koşullarına uygun giyinmeli, bol sıvı almalı, C vitamininden zengin bol taze sebze ve meyve tüketmelilerdir. Bugünkü şartlar altında grip için çok etkin bir tedavi şekli yoktur. Grip virüsüne karşı geliştirilmiş ilaçlar bulunmakla beraber, bu ilaçların etkili olabilmesi için belirtiler başladıktan sonra ilk 48 saat içinde alınmalıdır. En etkin tedavi, meydana gelen semptomları gidermek şeklindedir. Çeşitli ateş düşürücü, ağrı kesici ilaçlarla yüksek ateşi önlemek, halsizlik, kırgınlık, yaygın kas eklem ağrılarını giderir. Ayrıca vücut direncini arttırmak açısından da yatak istirahatı uygulanmalıdır. Ama bunlar için mutlaka bir uzmana başvurulmalı ve danışılmalıdır.
Hazırlayan: Şenay ÇELİK
