Çocuklarla kurulan iletişim onların gelişim özellikleriyle uyumlu olmalıdır. Ailesi tarafından anlaşıldığını düşünen çocukların mutsuz olması ise imkansızdır. Yani mutlu bir yetişkin olmanın sırrını, çocukluk döneminde ailenin gösterdiği tutum belirliyor. Psikolog Gamze Eser, mutlu olmanın özgüven gelişimine olumlu etkisi olduğunu belirtiyor. İşte nasıl mutlu çocuk yetiştirilebileceği ile ilgili 10 altın kural...
1 Tutarlı olun
Tutarlılık; herkesin kendisi için istediği ama çoğu zaman karşısındakine uygulayamadığı bir kavramdır. Çocukların yetiştirildiği ortamda olması gereken en önemli davranış biçimi tutarlılıktır. Doğru rol model olabilmek; sözlerle davranışların birbirine örtüşmesi ile mümkün olur.
2 Sevginizi doğru gösterin
Kuşkusuz her anne baba çocuğunu çok sever. Önemli olan bunu doğru biçimde göstermek ve sevginin koşulsuz olduğunu öğretmektir. Koşullar ve istekler üzerine kurulmuş sevgi ilişkileri, hem karşılıklı güven sorgulamasına açıktır hem de temel olarak değersizlik hissi yaşatır. Her birey koşulsuz sevildiği zaman mutludur ve koşulsuz sevmeyi öğrendiği zaman huzurludur.
3 Yapabileceği işleri elinden almayın
Çocuklar hangi yaş grubunda olursa olsun işe yaradığını hissetmek ister ve bu duygu var olma güdülerini güçlendirir; yeterlilik hissini pekiştirir. Merdivenden çıkmak, masa hazırlamak, kapıyı açmak ve bunun gibi her yaş grubuna uygun birtakım fiziksel eylemleri gerçekleştirmesine izin vermek, çocuğun özgüvenini pekiştirir ve başarma duygusunu tatmasını sağlar. Bu duygu çocuğun elinden alınmamalıdır.
4 Rekabeti değil işbirliğini öğretin
Rekabetçi yaklaşım her birey için uygun değildir. Herkeste aynı etkiyi göstermez. Ama işbirliği duygusu, bütünleştirici, öğretici ve içinde saygı barındıran bir duygudur. Takım sporları, grup çalışmaları, birlikte oynanan oyunlar, okul projeleri gibi faaliyetlerde birleştirici ve tamamlayıcı yaklaşımda bulunulmalıdır.
5 Saygıyı öğretin
Bireyin sahip olması gereken temel duygulardan biri de; kendisine ve başkalarına saygı duymasıdır. Çocuklara bu durum ancak davranışlarla gösterilebilir. Onlar birer aynadır. Ne konuşulduğuna değil nasıl davranıldığına bakarlar ve bu şekilde kendilerini yönlendirirler. Eşlere, arkadaşlara gösterilen saygı onlar için yol gösterici olur.
6 Mükemmel diye bir şey yoktur
Çocuğun mükemmel olmasını istemek ona zarar verir. Kimse mükemmel değildir. Anne ve babaların eksiklerini ve yapamadıklarını çocuklarından tamamlamalarını istemeleri, zorlamaları, onları mutsuz bireyler olarak yetiştirmeleri, bilinçsizce yapılan davranışlardır.
7
Geçmişte yaşamak ve yaşatmak
Sürekli yaşanmışlıklardan bahsetmek, yaşanan olumsuzlukları durmadan dillendirmek, yapılan hataları affetmemek ve sürekli hatırlatmak çocukların, anne ve babadan uzaklaşmasına ve onları anlayacak başka birilerini aramaya iterler. Bunun yerine, çocuğu affetmek, dinlemek ve geçmişte yaşamayı bırakmak gereklidir.
8 Önemli olduğunu hissettirin
Herkes çevresindeki sevdikleri tarafından sevildiklerini bilmek ve değerli olduklarını hissetmek ister. Bu nedenle çocuklara değerli oldukları hissi maddi temellerle gösterilmemelidir. Bu, sadece onların değerli olma algısını tamamen yanlış şekillendirmekle kalmaz; aynı zamanda mutluluğun temeli de paraya dayandırılmış olunur. Önemli olduklarını hissetmeleri için güzel sözler söylemek ve davranışlarla bunu göstermek yeterlidir.
9 Kıyaslamayın
Kıyaslanmaktan hoşlanan birey yoktur. Çocuğun hoşuna gitmeyen, rencide edici ve özgüven kırıcı bu tür davranışları uygulamaktan kaçınılmalıdır. Herkes dünyaya farklı parmak iziyle gelirken okulda aldığı notlar, sosyal ve fiziksel beceriler yüzünden kıyaslanmayı hak etmezler. Herkes özeldir ve becerileri farklıdır. Unutulmamalıdır ki, mutsuz çocuk sürekli etrafındaki yaşıtlarıyla kıyaslanan çocuklardır.
10 Sorgulamayı öğretin
Çocuklara istekleri, davranışları, söylemleri sorgulamayı öğretmek gerekir. Bunun için sorular sorularak cevapları beklenir. Ve asla yargılanmamalıdır. "Ben öyle istiyorum, öyle olacak!"kalıbından uzak durularak, doğru yaklaşımlarda bulunulur. Çocuğa evet veya hayır cevabı verilirken mutlaka gerekçesi de sunulmalıdır. Bu sayede çocuklar sorgulamayı, her söyleneni de doğru kabul etmemeyi öğrenecektir.
