Aile içi iletişim çocukların hislerini, duygularını düşüncelerini doğrudan etkiliyor. yıllarda başkalarıyla kuracağı iletişim belirliyor. Uzmanlar bu yüzden mutlu bir yaşamı sağlamak, hem de sağlıklı bir çocuk yetiştirmek için anne babaların çocuklarıyla kuracakları iletişim konusunda dikkatli olmaları gerektiğini söylüyorlar. Peki siz, çocuğunuzla doğru iletişim kuruyor musunuz? Ya da onun yanında kurduğunuz cümlelerin onu nasıl etkileyeceğini biliyor musunuz? Psikolog Müge Emeksiz'in anlattıkları size yön gösterecek.
İletişimde duyguları ön planda tutun
Anne babanın çocuklarıyla kuracağı doğru iletişim çok önemlidir. İletişim sırasında empati kurmak, ben dilini kullanmak, çocuğun yaşı kaç olursa olsun ona bireymiş gibi yaklaşmak, onu dinlemek, duygu ve düşüncelerine önem vermek gerekir. Çocuklarla konuşurken duygular ön planda tutulmalıdır. Örneğin; yapması istenilmeyen bir davranış konusunda "Senin bu davranışın beni çok üzüyor." şeklinde bir cümle kurarak duyguyu ön planda tutmak ve çocuğun düşünmesini sağlamak doğru iletişimin olmazsa olmazlarındandır. Çocuğa karşı direktiflerde değil, ricada bulunulmalıdır, duygu ve düşüncelerin önemsendiği çocuğa hissettirilmelidir. Ebeveynler çocuklarına asla eleştirel bir şekilde yaklaşmamalı, daima açık olmalarını sağlamalıdırlar. Yapılan davranış hatalı bile olsa sonunda ebeveyn kesinlikle ceza yöntemini uygulamamalı, tam aksine çocuk istenilen davranışı yaptığında ödül yöntemi uygulanmalıdır. Yapılan davranış yanlış bile olsa çocuğun dürüst olarak yaptığı davranışı açıklaması sağlanmalıdır.
Konuşulması ve konuşulmaması gereken konular…
Çocukların yanında konuşulmaması gereken bazı hassas konular olduğu gibi, yetişkinlerin normal bir konuşma sırasında kullanılacağı sözcüklere de dikkat etmesi gerekir. Çünkü konuşma sırasında geçen yanlış sözcükler yüzünden de çocuklar olumsuz etkilenebilir. Çocukları tedirgin edecek, onların kaygılanmalarını sağlayacak ifadelerden uzak durmak önemlidir. Örneğin; ebeveynlerin birbiri hakkındaki olumsuz konuşmaları çocukları derinden etkiler. Özellikle ilerleyen süreçlerde çocuklarda güven problemi yaşanmasına sebep olabilir ve çocuk bu yüzden anne babasıyla zaman zaman çatışma yaşayabilir. Bu sebeple çocukları kaygılandıracak, onları üzecek konular, çocuğu kırmadan, doğru ve dürüst bir şekilde anlatılmalıdır. Doğru bir iletişim kurduğunuz sürece çocuğunuzun yanında her şeyi konuşabilir hatta onun bu konudaki fikrini bile alabilirsiniz. Önemli olan seçtiğiniz sözcüklerin onun üzerindeki etkilerini doğru tespit edebilmeniz.
Sen dili-ben dili
Çocuklarla iletişim kurarken "ben dili" ve "sen dili" kullanımı çok önemlidir. Her iletişimde önem arz eden duygu yönelimli konuşma burada da son derece etkilidir. Ben dili dediğimiz şey; çocukla konuşurken ebeveynin duygusunu ön planda tutarak konuşması, sen dili ise çocuğun duygusundaki ifadedir. Örneğin; ebeveyni ile çatışan bir çocukla daima "Benim hissettiğim, benim duygum" gibi duygu yönelimli ifadelerde bulunarak konuşulmalıdır. Ebeveyn çatışma anında yaşıyor olduğu duyguyu çocuğa yansıtarak çocuğun empati gücünü geliştirmeli, çocuğu asla yargılayıp yadırgamamalı, çocuğunu önemsediğini her defasında çocuğa hissettirmelidir.
Doğru iletişim çocukları olumlu etkiler
Doğru iletişim, her yaş döneminde önemlidir ancak özellikle çocuğun büyüme aşamasında kişilik gelişimi için daha da dikkat edilmesi gereken bir noktadır. Ailesiyle doğru iletişim kurabilen çocuk ileride kişilik yapısı olarak öz güveni yüksek, insan ilişkileri kuvvetli, ailesine daha çok güven duygusu gelişmiş bir birey olur. Birbirleriyle doğru iletişim kurabilen ailede netlik ve dürüstlük kavramları önem kazanmıştır.
Hazırlayan: Işıl Evrim Akgün
