Benim için unutulmaz bir andı. Yıl 2004. Prof. Ayşe Soysal, Boğaziçi Üniversitesi'ne rektör atanmıştı... Bu vesileyle düzenlenen devir teslim toplantısında Prof. Zafer Toprak, olayın önemini ve anlamını anlatan bir konuşma yapmıştı.
Zafer Hoca kadın yöneticiler hakkında örnekler verirken lafı çevremizdeki ülkelere getirdi. Birleşmiş Milletler'in hazırladığı Toplumsal Cinsiyete Bağlı Gelişmişlik Endeksi'nden aldığı bazı veriler, salonda bulunan Kemalistlerin buz kesmesine yol açtı.
Bizdeki kadın milletvekili oranı (o sırada) yüzde 4.4 idi. Suriye'de ise yüzde 12... Ardından daha da "vahim" bir veri geldi: Üst düzey kadın yönetici oranı Türkiye'de yüzde 7'yken, İran'da yüzde 13'tü! Birçok Batı ülkesinden daha önce kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıdığı için övünen "Cumhuriyet", düpedüz nal toplamaya başlamıştı.
Bu olayı daha önce de yazmıştım. Şimdi bir kez daha hatırlatmamın nedeni sadece 8 Mart Dünya Kadınlar Günü değil... Özen gösterilmediği takdirde, kadın haklarında ve kadın emeğinin değerlendirilmesinde ne kadar kolay gerilere düşeceğimizin altını çizmek.
Kadınların eğitim görerek yönetici pozisyonlara gelmesi niye önemli? Bunun iki temel nedeni var.
İlk nokta İnsan Haklarıyla ilgili: Kadınların gelişmesini engellemeye kimsenin hakkı bulunmuyor.
Geçenlerde cübbelinin teki, "kız çocukları okutmayın" diyordu. Bu tipleri ikna etmeye çalışmanın manası yok. Zaten Osmanlı hayranı da oldukları için, falakaya çekmek en iyisi. Belki o zaman bir insanın elinden haklarını almanın ne olduğunu biraz olsun anlarlar. Geçelim...
İkinci nokta kadın becerileriyle ilgili... Erkeklerle kıyaslandığında, kadın beyninin farklı çalıştığını biliyoruz. Cinslerin görece üstünlükleri var. (Tabii istatistiki bir durumdan bahsediyorum.)
Hemen bir örnek vereyim... Araştırmalar kadınların, diğer insanların duygularını anlamada, yani empati kurmada, erkeklerden çok daha iyi olduğunu gösteriyor.
İş dünyasındaki bazı pozisyonlar, matematik- mantık becerisi yüksek insanları gerektirirken... Bazı pozisyonlarda empati kurma becerisi yüksek olanlar başarı gösteriyor.
Yine araştırmaların ortaya koyduğu bir gerçek daha var: Kadınların aynı anda birkaç işi birden yapma kabiliyeti, erkeklerden daha yüksek.
Bu iki özelliği bir araya getirdiğinizde ortaya şu çıkıyor:
Şirket, bakanlık, askeriye, sivil toplum kuruluşu gibi organizasyonlardaki... "İletişim", "insanlardan kaynaklanan sorunları çözme", "farklı süreçleri takip etme" gibi görevlerin başına, kadın yöneticileri getirmek, daha yerinde bir tercih olabilir. "Kadınlar sadece bu tip işler yapsın" demiyorum.
Anlatmak istediğim, bazı erkeklerin güçsüz ve yetersiz gördüğü kadınların, aslında birçok alanda erkelerden daha güçlü, daha becerikli olduğu...
Kadınlara ve ailelere yönelik bunca ürünün olduğu piyasalara mal sunan şirketlerin, sadece erkekler tarafından yönetilmesi, mantıksızlık değildir de nedir?
Bu örnekler yöneticilikle ilgi... Hayatın diğer birçok alanında kadınlar topluma çok önemli katkılarda bulunuyor. Tabii erkekler, hem de genellikle tanıdıkları, sevdikleri, saygı gösterdikleri erkekler tarafından engellenmedikleri sürece...