Gastrointestinal yani sindirim sistemi, milyonlarca sinir hücresinin bir araya gelerek oluşturduğu nöron ağlarından meydana gelir. Bu sistem, ruh halimiz ve duygu durumumuz başta olmak üzere yaşamsal fonksiyonlarımızın büyük kısmını direkt olarak etkiler. Gastrointestinal sistemi kontrol eden sinir sistemine enterik sinir sistemi adı verilir. Milyonlarca nöronun bir araya gelmesiyle oluşan enterik sistem, gastrointestal sistemde olup bitenleri hissetmemize olanak sağlar.
Günümüzde sindirim sistemi rahatsızlıklarının insomnia olarak bilinen uyku problemine yol açtığı da biliniyor. Mide ekşimesi, şişkinlik, kabızlık ve gaz gibi problemlerinizin temelinde de sindirim sistemi bozuklukları yatıyor olabilir.
Sindirim sistemi, gün boyu çalışır ve zamanının büyük kısmını yediğiniz sağlıksız besinleri işlemek için harcar. Sağlıklı bir sindirim sistemi için yapmanız gereken ilk şey, bu zor görevi yerine getirmeye çalışan bağırsaklarınızı susuz bırakmamaktır. Şişkinlik ve kabızlığın sebeplerinden biri de, bağırsakların yavaş hareket etmesidir. Hareketi hızlandırmak için yapılabileceklerin başında yeterli miktarda su içmek gelir.
LİF ZENGİNİ ELMA
Liften zengin beslenmek, sindirim siteminizin sağlığı için altın değerindedir. Tam tahıllı gıdalar, lif zengini meyve- sebzeler, günlük diyetinize mutlaka eklemeniz gerekenler arasında yer alıyor. Normal beslenen bir kişi, günde ortalama 15 gram lif tüketebiliyor. Oysa uzmanlar, günlük lif tüketimimizin 30 gram olması gerektiğini söylüyor. Aradaki bu farkı kapatmak için lif zengini gıdaları tercih etmek gerekiyor. Bunun için ihtiyaç duyduğumuz besinlerin başında da elma geliyor. Lif, ayrıca dışkıda su tutulmasını da sağlar. Böylece dışkı sertleşemeyerek şeklini korur ve kabızlık problemi ortadan kalkar.
Sağlıklı bir sindirim sistemi için yağlı yiyeceklerden kesinlikle uzak durmalısınız. Fazla yağ, sindirimi zorlaştırır ve yavaşlatır. Margarin ve benzer katı yağlardan uzaklaşarak zeytin yağını tercih etmeniz, yapmanız gerekenler arasında yer alıyor.
Probiyotikler, insan bağırsağında doğal olarak bulunan faydalı mikroorganizmalardır. Faydalı bakteri olarak da tanımlayabileceğimiz probiyotikler, kötü beslenme, antibiyotik kullanımı ve zararlı bakterilerin etkilerine karşı vücudu korumakla görevlidir. Bağırsaklarda bulunan faydalı diğer bakterileri de kontrol eden probiyotikler, günlük diyetinize mutlaka eklemeniz gereken bir kaynaktır.
Peki en doğru probiyotik kaynağı nedir? Tabii ki yoğurt... Son yıllarda ülkemizde de sıkça tüketilmeye başlanan ahududu, yüksek lif kapasitesi sebebiyle bağırsak dostu meyveler listesindeki yerini ilk sıralardan aldır. Sadece bir bardak (cup) ahudududa 8gr lif bulunuyor.
Bu miktar, aynı oranda çileğin içerdiği lif miktarından iki kat fazla! Ayrıca ahududu, sindirim sisteminiz boyunca dışkıyı yumuşak tutarak kabızlığın önüne geçer ve bağırsaklarınızın ihtiyacı olan faydalı bakterileri barındırır. Son yıllarda yapılan araştırmalar, turunçgillerin, bağırsak dostu gıdalar arasında olması yer aldığını söylüyor. İçerdiği C vitamini dışkının yumuşak kalmasını sağlarken, lif içeriği dışkının hacmini artırarak kolay atılmasına yardımcı oluyor. Araştırmacılar, turunçgillerde bulunan flavonoidlerin ise adeta müshil gibi çalıştıklarını söylüyor.
YÜKSEK MAGNEZYUM İÇERİR
Gün geçmiyor ki, bademin insan sağlığına olan sayısız faydasına bir yenisi eklenmesin. Yapılan araştırmalar bademin, kalp dostu yağlar, protein ve lif zengini olduğunu gösteriyor. İçeriğindeki yoğun lif, bademi bağırsak dostu gıdalar listesinde üst sıraya taşıyan sebeplerin başında geliyor. Ancak bağırsakları harekete geçiren asıl şey, bademde yüksek oranda bulunan magnezyumdur. Magnezyum, mide asidini dengeler ve dışkının bağırsaktaki hareketini kolaylaştırır.
Bağırsak sistemine dost gıdalardan bahsedip yeşil yapraklıları anmamak olmaz. Ispanak, pazı ve lahana gibi yeşil yapraklılar, bağırsak dostu yeşilliklerin başına yer alıyor. Özellikle pazı yüksek miktarda lif içeriyor. (Yarım bardakta 4 gram.) Ayrıca içerdikleri magnezyum sayesinde kalın bağırsak dostu gıdalar arasında yer alırlar. İçeriklerindeki potasyum miktarı sıvı dengesini ve kas kontraksiyonu düzenlenmesine yardımcı olur.
Birçoğunuz sabah içtiğiniz çay ya da kahvenin (kafeinsiz kahve dahil) kısa bir süre sonra tuvalete gitmenizi sağladığını fark etmişsinizdir. Yapılan araştırmalar, insanların yüzde 30'unda durumun aynı olduğunu gösterdi. Uzmanlar, kahvede bulunan ve kahveye acı tadı veren bileşik olan klorojenik asidin bağırsak sistemini çalıştıran bir anahtar vazifesi gördüğünü keşfetti.
BUĞDAY KEPEĞİ SÜPÜRGE GÖREVİ GÖRÜR
Hepiniz buğday kepeğinin bağırsak sistemine olan etkin faydasının duymuşsunuzdur. Yapılan araştırmalar, bir bardakta 25 gram içeriğiyle liften en zengin gıdaların başında geldiğini gösteriyor. Lif, bağırsaklar için adeta bir süpürge vazifesi görür. Sistemde dışarı atılması gerekenleri bir araya getirir ve çıkış yoluna doğru büyüterek ilerletir. Normal bir kişinin günlük lif ihtiyacı 30 gram'dır. Lif zengini elmada bile 5.5 gram lif bulunduğunu düşünürsek, buğday kepeğinin ne kadar kritik bir değere sahip olduğunu anlıyoruz.
BU BESİNLERE DE SOFRANIZDA YER AÇIN
Son yıllarda popülaritesi artan kefirin, yoğurda oranla 10 kat fazla faydalı bakteri içerdiği tespit edildi. Bu faydalı bakterilerin birçoğu, belirli bağırsak mikrobiyotiklerinizin daha faydalı hale gelmesine yardımcı oluyor. Ayrıca faydaları saymakla bitmeyen probiyotikler açısından da oldukça zengindir.
Yeni yeni mutfaklarımıza giren siyah fasulye de bağırsak dostu gıdalar arasında yer alıyor. Yapılan araştırmalar, sadece bir bardak siyah fasulyede 15 gram lif bulunduğunu söylüyor. Ayrıca içerdiği magnezyum ve potasyum miktarı sebebiyle de bağırsaklarını harekete geçirmeye yeter.
Araştırmalar, mürdüm eriğinin bağırsak sistemi üzerindeki mucizevi etkilerini gözler önüne seriyor. Özellikle doğal kurutulmuş mürdüm eriği, bağırsak sistemini harekete geçirmede birebir. Yalnızca yarım bardak erikte 6 gram lif bulunuyor. Mürdüm eriği aynı zamanda, bağırsakları uyaran doğal bir bileşik olan dihidroksifen isatin'in yanı sıra, müshil etkisi olan bir şeker olan sorbitol da içeriyor.