Yıllar önce Berlin'deki "Yabancı Kültürlerle İlişkiler Enstitüsü" ile "Kultur Austausch" dergisinin ortaklaşa düzenledikleri ve bütün dillerdeki kulağa en hoş gelen ya da anlamını en iyi ifade eden kelimeleri belirleme yarışmasında, Türkçemizdeki "Yakamoz" da ön sıralarda yer almıştı. "Yakamoz" somut anlamı ile denizdeki plankton boyutundaki milyonlarca ateş böceğinin (Noctiluca Milliaris), bir temasla ışık vermesidir...
Mikrometrik milyonlarca doğal ampulün, denizde ışık seli yaratmasıdır.
Yeniköy'den kürek çekerek lüfer avlamak için Beykoz'a doğru ilerlerken sabah karanlığında, her kürek darbesinin yakamozlar yarattığını hiç unutabilir miyim? Ya da Dalyan'ın ağzında demirlemiş tirandilden gece yarısı Fethiye denizine atlayınca, her kulaç atışımda parmaklarımın arasından akan ışıkları, yani yakamozu nasıl hatırlamam ki?

Yakamozsun sen...
Yakamoz şiirde ve şarkıda var olmakla yok olmak arasındaki bir anlık aydınlığı simgeler...Siz Ahmet Kaya'nın "Yakamoz"unu onun sesinden veya İbrahim Tatlıses'ten hiç dinlemediniz mi?
"Yağmur yağar ıslanırsın vay aman/ Güneş doğar kaybolursun vay aman/ Ay ışığı der durursun vay aman/ Yakamozsun sen/ Sessiz sessiz ağlar gibisin vay aman/ Zaman geldi gideceksin vay aman/ Umudumsun sen"
Ortadoğu'nun siyaset dünyasını anlatmak için de "Yakamoz" uygun bir kavram olabilir... Örneğin diktatörlerin ve baskıcı rejimlerin egemen olduğu topraklarda yaşayan insanlar için "Arap Baharı" karanlıktaki bir ışık selidir bir an için. Ve aynı anda ortalık kararır ve "Arap Baharı"nın yerini Sisi'ler alır... Bu baharı koklamak isteyen Suriyeliler de, Esad'ın bombaları ile katledilirler.

Kimin eli var?
Hep aynı kuşkuyu paylaşır Ortadoğu'nun insanları...
Acaba siyaset denizindeki Yakamoz'u kimin eli ışıklandırmıştır? Ve bu ışık aynı el tarafından neden söndürülmüştür? İran'a karşı Saddam'ı silahlandırıp destekleyen ABD, bunu yaparken aynı anda Saddam'ı yok etmenin ve Irak'ı devletsiz bırakmanın da planlarını yapmakta mıydı? PKK'nın kurucusu Öcalan'ı Kenya'da yakalayıp Türkiye'ye teslim eden ABD, nasıl olsa ileride bir gün PKK'nın da Amerikancı olacağını mı hesaplamaktaydı?
Bazılarının "Bataklık" şeklinde niteledikleri Ortadoğu, aslında zaman zaman yakamoz tarzı bir aydınlanmanın da görüldüğü dipsiz bir deniz değil midir? Acaba bizim "Barış Süreci" de bir yakamoz muydu?

Eksik teşhis
Yetersiz bilgi ile Ortadoğu'da olup bitenlere teşhis koymaya çalışanlar için aşağıdaki fıkra hep geçerli olabilir.
İki tıp öğrencisi, önlerinde bacaklarını açarak, küçük adımlarla iki büklüm yürüyen şalvarlı ve yaşlı köylünün rahatsızlığı üzerinde iddialaşmışlar. Biri "Bu adamda bel fıtığı var" demiş, diğeri de "Hayır, bu bir lumbago vakası" diye iddia etmiş. İhtiyarın yanına gidip, "Senin rahatsızlığın fıtık mı, lumbago mu" diye sormuşlar. İhtiyar acı acı gülmüş, "Üçümüz de bilemedik.
Ben de gaz sanmıştım" demiş.