İzmir depreminin yaralarını sarmak için büyük rol üstlenen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2021- 2023 bütçesinde kentsel dönüşüm kapsamında 600 bin hak sahibi için 4.5 milyar liralık bütçe ayırdı. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, afet riski altındaki alanların dönüştürülmesine ilişkin yasanın yürürlüğe girdiği 2012'den bu yana toplam 386 bin 640 hak sahibine dönüşüm projeleri özel hesabından kira yardımı yapıldığını belirtti. Kurum, kentsel dönüşüm kapsamında 2019-2020 döneminde 5.8 milyar lira kaynak ayrıldığını ifade etti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2021 bütçe teklifinde, ülke genelinde afet riski altındaki alanlar ve riskli yapıların tespit edilerek kentsel dönüşümün sağlanmasına yönelik çalışmalara yer verildi. Buna göre geçen yıl 107 bin (682 milyon lira) bu yıl da 120 bin 900 milyon lira) olmak üzere 227 bin hak sahibine toplam 1.6 milyar lira kira yardımı yapıldı. Bu tutar 2021'de 1.2 milyar lira, 2022'de 1.5 milyar lira, 2023'te de 1.8 milyar lira olacak. Kentsel dönüşüm kapsamında yapılan faiz desteği sağlanan hak sahibi sayısı da aynı dönemde 2 bin 630'u bulacak. Kentsel dönüşüm strateji belgesi hazırlayan il sayısı bu yıl 21 olurken, 2021'de 45, 2022'de 60, 2023'te de bütün iller hazırlamış olacak.
22 İLDE 86 REZERV YAPI ALANI
Kurum, TBMM'deki soru önergesine verdiği yanıtta ülke genelinde 680 bin 456 adet bağımsız bölüm içeren 208 bin 614 yapıyla ilgili riskli tespiti yapıldığını belirtti. Bunlardan 576 bin 860 adet bağımsız bölüm içeren toplam 181 bin 374 adet riskli yapının yıkıldığını kaydeden Bakan Kurum, "2015- 2020 yılları arasında 18 ilde 54 adet alan, üzerindeki yapılaşma, zemin durumu veya toplam yapı sayısının yüzde 65'inin imar mevzuatına aykırı olması nedeniyle riskli alan ilan edildi. Yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere 22 ilde 86 adet rezerv yapı alanı belirlendi" dedi.
YÜZDE 61'İ DEPREMDEN
Afet risklerinin yapı stokuna olan etkilerine dair hazırlanan çalışma ve analizlere dikkat çeken Bakan Kurum, şu bilgileri verdi: "Doğal afetler sonucu yıkılan hanelerin afet türleri açısından dağılımı; yüzde 61 deprem, yüzde 14 sel, yüzde 15 toprak kayması, yüzde 5 kaya düşmesi, yüzde 4 yangın, yüzde 1 çığ, fırtına, yağmur afeti şeklindedir." Kurum, İzmir, Kocaeli, Manisa, Van, Bolu, Sakarya, Denizli dâhil Türkiye genelinde ilan edilen riskli alan sayısının 263 adet olduğunu anımsatırken, 5 yılda 1 milyon 500 bin konutun dönüştürüleceğini söyledi. Twitter'dan İzmir'de hasar tespiti yapılan binalara ilişkin infografiğe de yer veren Kurum "Vatandaşlarımızın yarasını saracağız" dedi. Kurum, acil yıkılacak, ağır hasarlı, yıkık bina 178, bağımsız bölüm 3 bin 162, orta hasarlı bina 176, bağımsız bölüm 3 bin 2, az hasarlı bina 1143, bağımsız bölüm 18 bin 189 olmak üzere hasar tespiti yapılan toplam bina sayısının 18 bin 355 olduğunu bildirildi.
