Memur ve işçilere yeni haklar

İLKÖĞRETİM ÇAĞINA KADAR YARI ZAMANLI ÇALIŞMA

Tasarı, çocuğun okula başlama yaşına kadar kısmi süreli çalışma hakkı da getiriyor. Çocuğu olan veya evlat edinen memur anne ve baba, çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar normal çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilecek.

Yarı zamanlı çalışmada, mali haklar ile sosyal yardımlara ilişkin ödemelerin yarısı yapılacak. Fiili çalışmaya bağlı ödemeler ise devam edecek. Bu dönemdeki hizmet süreleri, derece yükselmesi ile kademe ilerlemesinde yarım olarak dikkate alınacak. Fiili hizmet süreleri ile prim ödeme gün sayıları yarım olarak hesaplanacak.

Yarım zamanlı çalışılmaya başlanan günü izleyen ay başından itibaren normal zamanlı çalışılması halinde ödenmesi gereken sigorta primine esas aylık kazanç ya da emekli keseneğine esas aylık tutarının yarısı üzerinden sigorta primi veya emekli keseneği ödenecek. Ancak bunların genel sağlık sigortası primi sigortalı ve işveren yükümlülüğünde herhangi bir değişiklik yapılmaksızın sigorta primine esas aylık kazanç ya da emekli keseneğine esas aylık tutarının tamamı üzerinden ödenecek.

Muhtarların net 940 lira olan ödenekleri bin 300 liraya yükseltilecek.

Gübre ve yemde KDV sıfırlanacak.

İşsizlik Sigortası Kanunu'nda değişiklik yapılarak doğum sonrası yarım çalışma ödeneği ödemeleri ve prim giderleri, İşsizlik Sigortası Fonu'nun giderleri arasına ekleniyor. Ayrıca işbaşı eğitim programlarına İşsizlik Sigortası Fonu'ndan destek sağlanacak.

Kadın işçiler de doğum yapmaları halinde analık izni sonrasında birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün, günlük çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin kullanabilecek. 3 yaşını doldurmayan çocuğu evlat edinenler de bu haktan yararlanacak. Bu hükümlerden faydalanacaklar süt izninden yararlanamayacak.

İş Kanunu'nun analık halinde çalışma ve süt izni maddesine göre haftalık çalışma süresinin yarısı kadar süreyle çalışan kadın işçilerin ücretlerinin ve çalıştıkları süreye tekabül eden kısmının prim ve ücretleri işveren, çalışmadıkları süreye tekabül eden prim ve ücretleri İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak.

Kadın işçinin doğum sonrası veya evlat edinmede yarım çalışma ücretinden yararlanabilmesi için işçinin adına doğum tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması gerekecek.

Analık izni ve yarı zamanlı çalışma sonrasında çocuğun mecburi ilköğretim çağına gelmesine kadar ebeveynlerden birinin, İş Kanunu'nda düzenlenmiş olan kısmi süreli çalışma hakkı talepleri karşılanacak. Bu durum iş sözleşmesinin feshinde geçerli sebep oluşturmayacak. Eşi çalışmayan ebeveynler düzenlemeden yararlanamayacak. Kısmi süreli çalışmaya başlayan işçi aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam zamanlı çalışmaya dönebilir. Kısmi süreli çalışmaya geçen işçinin tam zamanlı çalışmaya başlaması durumunda yerine işe alınan işçinin iş sözleşmesi kendiliğinden sona erecek. Bu haktan faydalanmak veya tam zamanlı çalışmaya geri dönmek isteyen işçi, işverene bunu en az bir ay önce yazılı olarak bildirecek.

Hangi sektörde veya işlerde kısmi çalışma yapılabileceği ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.

Bu hükümden evlat edinenlerden de yararlanacak.

Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen işçilere 8 hafta izin verilecek.

"Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar" kapsamındaki Bağ-Kur'lu emeklilerden sosyal güvenlik destek primi alınmayacak. Emekli olduktan sonra bu kapsamda çalışmaya başlayanların aylıklarından yapılan sosyal güvenlik destek primi kesintisi kaldırılacak. Vazife malullüğü aylığı almakta olanlardan bu kapsamda çalışanlardan da söz konusu prim alınmayacak.

Aynı kapsamda çalışanlar, yaşlılık aylıkları kesilmeksizin, herhangi bir prim ödememeleri için sigortalı sayılmayacak.

Ana veya babası üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmayanlardan lise ve dengi öğrenimden mezun olanlar 20 yaşını, yükseköğrenimden mezun olanlar ise 25 yaşını geçmemek şartıyla primleri devlet tarafından ödenerek mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren 2 yıl, gelir tespiti yapılmaksızın sağlık hizmeti alabilecek.

Sosyoekonomik gelişmişlik endeksi düşük olan illerde 10 ve üzerinde sigortalı çalıştıran iş yerlerine yönelik uygulanan sigorta primi teşvikinde sigortalı sayısı sınırı kaldırılacak.

Emekli olduktan sonra çalışmaya başlayanların aylıklarından yapılan sosyal güvenlik destek primi kesintisi kaldırılıyor.

İNDİRİM GEÇMİŞE DE DÖNÜK OLACAK

Karayolları Genel Müdürlüğünün işletimindeki otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden geçtiği tespit edilen araç sahiplerine verilen idari para cezalarında yapılan indirime ilişkin düzenleme, düzenlemenin uygulamaya konulduğu tarihinden önce yapılan ödemesiz geçişlere de uygulanacak.

Tasarı, Dicle Nehri üzerinde inşa edilen Ilısu Barajı ve HES Projesi göl alanında kalacak Hasankeyf ilçesinin taşınacağı alanı da belirliyor. Buna göre, ilçe kuzeyde 995 metre rakımlı Berrahalil Tepesi ile Hamduni Sırtı, doğuda 515 metre rakımlı Kot Tepe, güneyde Dicle Nehri, Kesmeköprü Köyü ve Kınamaz Burnu, batıda 670 metre rakımlı Düğli Tepe ve Mesiliamer Sırtı ile çevrili alana nakledilecek.

Hasankeyf ilçe merkezi yeni yerleşim yerine nakline kadar geçecek süre içinde, ilçenin hukuki varlığı mevcut yerleşim yerinde sürdürülecek.

Tasarıyla alan kılavuzlarının Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı sınırları içinde görev yapmalarına da olanak sağlanıyor.

"ADIM ATACAĞIZ"

Birinci madde üzerinde verilen tekriri müzakere önergesi üzerinde milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu, Türkiye'nin çok travmalardan geçmiş bir ülke olduğunu belirterek şunları vurguladı:

"Biz bu travmaları artık taşımamalıyız. Türkiye demokrasi açısından çok bedel ödemiş, çok sıkıntılar çekmiş ve eleştirilmesine rağmen bugün demokratik anlayışı kendi içerisinde yaşayan bir ülke konumuna gelmiştir. Demokrasi bir tahammül rejimidir. Birbirini anlama rejimidir. Demokrasi bir kavga, geçmişte yaşananlar ve travmalar üzerinden geleceği biçimlendirme rejimi ve sistemi değildir. Türkiye'de Dersim'in bedelini, İstiklal Mahkemelerinin, İskilipli Atıf'ın asılmasının bedelini insanlar ödediler. Şeyh Sait meselesinden sonra gelişen olayların bedellerini insanlar ödediler. Attığımız her adım bu travmaları tamir etmek üzerine atılmış adımdır. Çözüm süreci için ortaya koyduğumuz samimiyette budur. Elbette ki bu travmaların tamamına hemen çare üretmek mümkün değildir ama bir şey ortadadır ve nettir. Çözüm süresinde atılan adımların tamamı bu ülkede yıllarca halının altına süpürülen meselelerle yüzleşmek ve bunları demokratik şartlar içinde çözmeye yöneliktir. İnşallah önümüzdeki günlerde de bunları hep beraber sağlayabilmek adına bir adım atacağız."

TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın, verilen aradan sonra hükümet ve komisyonun yerine oturmaması üzerine, birleşimi, bugün saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.