İklim değişiyor ama daha Akdeniz olmadı

Kemal Burkay'la İsveç'in başkenti Stockholm'ün dış banliyölerinden biri olan Bromma'da, KOMKAR isimli bir Kürt derneğinde buluştuk. Burkay gününün büyük çoğunluğunu burada geçiriyor. Günlük yazılarını, 4. cildi baskıya hazırlanan anılarını burada yazıyor. PSK içinde aktif bir görevi olmasa da o hala partinin en önemli idegogu.

Geride bıraktığınız 31 yıl gerçekten de sürgün müydü? Yoksa sadece zorunlu bir turist miydiniz?

Yurtdışındaki hayatımı öyle çok da dramatik görmüyorum. Buna rağmen eğer gerçekçi düşünürsek bu bir sürgün sayılır. Çünkü ben ülkemden zorunlu olarak ayrıldım. Evet sürgündeydim...

DARBE OLACAĞINI ANLADIM

"Mart 1980... Darbenin ayak sesleri duyulunca kaçmaya karar verdim" diyorsunuz. 12 Eylül'den 6 ay önce... Kulaklarınız mı çok keskindi? Yoksa iddia edildiği gibi 'karıştırma' göreviniz sona erince 'Artık kaybol' mu dediler?

Hakkımda herkes bir şey söyledi. Ne iftiralar atıldı. Sadece gülüyorum. Darbeyi önceden anladım çünkü olanları iyi okudum. Gerilim çok artmıştı. Jirki Aşireti reisi öldürüldü. Aşiret askeri vurdu, dağa çıktı... Ortam çok gerildi. Tutuklamalar başladı. Ben Ankara'daydım. Tehlikeyi göremeyenler oldu. Behice Boran bile 'Şartlar değişti darbe olmaz' dedi. Ama darbe geliyordu. Ben olayları iyi okudum. Darbe olmaz diyenler ise okuyamadı.

Yurtdışına nasıl çıktınız?

Devletin bana verdiği pasaportla Yeşilköy Havalimanı'na gittim. Dediler ki 'Hakkında tahdit var. Siyasi Şube'ye uğraman lazım.' 'Tabii' dedim çıktım. Çıkış o çıkış. Suriye'ye giden trene bindik. Yolda trenden atladık ve Avrupa'ya geçtim.

İsveç'e gelişiniz nasıl oldu?

1981 yılının sonbaharında... Politik sığınmacı olarak... Bir yıl sonra eşim ve çocuklarım da geldi.

Neden dönüyorsunuz?

Dönmek için dönüyorum... Artık ülkeme dönmek istiyorum.

Ülkeniz neresi? "Kürdistan" mı, Türkiye mi?

İkisi de benim ortak vatanım.

Neden 1992 affından sonra değil de şimdi?

O dönem İçişleri Bakanı İsmet Sezgin "Kemal Bey dönebilir bir sıkıntı yok" dedi ama ben Türkiye'nin şartlarını biliyordum. Talabani'ye sordum "Gideyim mi?" diye. "Ben olsam hemen dönerdim" dedi. Fakat ben aynı fikirde değildim. Durum daha da ağırlaştı. Faili meçhuller birbirini izledi. Mesela Musa Anter... Ama şimdi şartlar gerçekten de değişti ve gelişti. AK Parti iktidarı ile özellikle son 3 yıl ortam yumuşadı. TRT Şeş açıldı. Diyalog başladı. Tartışma ortamı gelişti. Ergenekon davası açıldı. Özal döneminde olduğu gibi bana olan ambargo da kalktı. HAK-PAR, federasyonu savunan bir parti. Ve Anayasa Mahkemesi bunu doğal karşıladı. Ona siyaset yapma yolunu açık tuttu. Tabular yıkılmaya başlandı.

İYİ NİYETLER DE ETKİLEDİ

İklim mi değişti? Akdeniz mi oldu?

Daha Akdeniz olmadı... O şiir bir aşk şiiriydi... Ama aşk da siyasetle çakışır. İklim değişiyor... Ama daha Akdeniz olmadı...

Başbakan'ın bir dahli oldu mu?

Başbakan iki kez dönebileceğimi söyledi. İçişleri Bakanı telefonla aradı. Ama ben Başbakan "Dönebilir" dedi diye dönmüyorum. Ben dönmek istediğim için dönüyorum. Fakat başta Başbakan olmak üzere tüm bu iyi niyet benim dönüş kararımı güçlendirdi. Rahmetli Abdulmelik Fırat bir keresinde şöyle demişti: "Hariçten niye gazel okuyorsun?" Hariçten gazel okumamak için dönüyorum.

ELVEDA SÜRGÜN "

Elimde pasaportum, Yeşilköy Havalimanı'na gittim... Dediler ki 'Hakkınızda tahdit var çıkamazsınız, Siyasi Şube'ye bir uğrayın...' 'Tabii uğrarım' dedim, havalimanından çıkış o çıkış... Önce Suriye sonra İsveç..." İşte Kemal Burkay'ın 31 yıllık sürgünü böyle başladı. Kemal Burkay... Yazar ve politikacı. "Bir kedim bile yok"un şairi. Türkiye İşçi Partisi'nin efsanevi ismi. PSK'nın (Kürdistan Sosyalist Partisi) kurucusu. Eli silahsız bir Kürt milliyetçisi, iflah olmaz bir rejim muhalifi... Abdullah Öcalan ve PKK'ya göre bir "işbirlikçi." Birçok Kürt'ün gözünde ise korkusuz bir dava adamı... Belki 31 yıldır sürgündeydi ama sürgün kavramı sadece Türkiye'ye girememeyi kapsıyordu. Burkay, bu süreçte sadece İsveç'te oturmadı. Avrupa'yı baştan başa dolaştı. Özal'lı yıllarda Suriye'de, Kuzey Irak'ta aktif rol aldı. Hakkında şimdiye kadar çok şeyler yazıldı ve çizildi. Yani Batı cephesinde yeni bir şey yok... Önemli olan bundan sonrası. Ne oldu da, Kemal Burkay 31 yıllık sürgünün ardından dönme kararı aldı? Öldürülmekten korkuyor mu? Dönünce ne yapacak? İşte cevapları...

Bu yaştan sonra kimseden korkmam

Döndüğünüz için bir korku var mı içinizde?

Neden korkayım?

Mesela PKK... Öldürülmekten korkuyor musunuz?

Bu yaşıma kadar çok konuştum, çok yazdım... Korkmadım... Bu yaştan sonra da korkmaya niyetim yok. Ama şu da bir gerçek ki korkmuyorum diye Don Kişot'luk yapacak da değilim.

En çok neyi özlediniz?

Köyümü çok özledim.

Nerede yaşayacaksınız?

Birkaç gün İstanbul'da kalacağım. Sonra belki Ankara. Diyarbakır'a da gidebilirim. Henüz karar vermedim.

YARIN:

ÖCALAN GELMEMİ İSTEMİYOR AMA BEN SAVAŞMAYA GELMEDİM...

ÖCALAN İMRALI'DAN ALINMALI...

AK PARTİ İLE ORTAK PAYDALARIMIZ VAR...

PARLAMENTO HAYALİM YOK...

AF VE FEDERASYON KAVRAMLARINA ALIŞACAĞIZ...