En son söyleyeceğimi baştan söyleyeyim de safım netleşsin; Nuri Bilge Ceylan, 'Bir Zamanlar Anadolu'da' filmiyle gerçek bir başyapıt koymuş ortaya. Seversiniz, sevmezsiniz, durağan veya çok etkileyici bulursunuz fark etmez; bu filmle, Türk sinemasında çıta bir kez daha yükselmiştir.
Bir kere film, muhteşem bir görsellik sunuyor. Kırıkkale'nin bozkırlarında, üstelik o ışıksız ortamda, bu kadar etkileyici karelerin nasıl yakalanabileceği ancak izlemekle anlaşılabiliyor.

KADINSIZ KADIN DRAMI
Filmde aslında müthiş bir kadın dramı konu ediliyor. Gayrımeşru bir ilişkiden kaynaklanan bir cinayet soruşturması var hikâyenin temelinde. Ama film boyunca sadece iki sahnede, sadece iki kadın karakter görüyoruz. Ve bu karakterler sadece bir kez konuşuyor; onda da kendisine sorulan soruya, "Evet" cevabı veriyor. Anadolu'da kadın olmayı, tamamı erkek olan bir kadroyla anlatmak, bir senaryo ve yönetmenlik başarısı. Hele Yılmaz Erdoğan'ın canlandırdığı Komiser Naci'nin ağzından dökülen, "Bir amirim vardı. Bana 'Nerede bir cinayet oldu, iyi araştır, arkasında mutlaka bir kadın hikayesi bulacaksın' derdi" cümlesi, o coğrafyanın kaderini o kadar güzel özetliyor ki.
Film, Anadolu'daki memur hayatını ve bıkkınlıkları da çok iyi tasvir ediyor. Komiser Naci, o hepimizin bildiği Türk polisi. Sinirlenip, şüpheliye saldırırken kendisinin yere düştüğü sahne, benim son yıllarda seyrettiğim en 'gerçek' sahnelerden biri. Keza, karısıyla yaptığı telefon konuşmasındaki ruh hâli de, özürlü oğlu yüzünden duyduğu eziklik de... Fırat Tanış, film boyunca neredeyse hiç konuşmuyor; ama yüzüyle o kadar şey anlatıyor ki.
Savcı Nusret'i canlandıran Taner Birsel için ayrı bir parantez açmak gerekir. Bugüne kadar aldığı her rolün hakkını sonuna kadar zaten veriyordu ama bu filmde, kelimenin tam anlamıyla döktürmüş. Karısının ölümünün ruhunda yarattığı tahribatı, seyirciye çaktırmadan o kadar güzel anlatıyor ki...
Muhammet Uzuner, Ahmet Mümtaz Taylan ve kısacık muhtar rolünde döktüren aynı zamanda filmin senaristlerinden biri olan Ercan Kesal'ı da unutmamak gerekiyor.
Bugünlerde kulağınıza birçok Nuri Bilge Ceylan eleştirisi çalınacak. Bence hepsini dinleyin ama bu filmi izlemeden karar vermeyin. Filmi izleyin, çünkü hayatınızda bir kere bile Anadolu bozkırından geçmişseniz, neden ısrar ettiğimi daha iyi anlayacaksınız...